 Rezerwat "Szwajcaria Podlaska" powstał 1995 roku. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych urozmaiconych drzewostanów położonych na skarpie rzeki Bug z licznymi drzewami o charakterze pomnikowym oraz dużym udziałem roślin rzadkich i chronionych.
Rezerwat położony jest w południowym końcu parku krajobrazowego i jest miejscem wyjątkowym, którego zwiedzanie powinno być celem każdej wycieczki poznającej uroki przyrody i krajobrazu Podlasia. Tu na stosunkowo niewielkiej powierzchni, bo liczącej 24 ha, przyroda zgromadziła takie bogactwo form i zjawisk, że miejsce to będąc źródłem wspaniałych doznań estetycznych jest jednocześnie ogromnym warsztatem dla wszechstronnych opracowań naukowych.
|
| |
 Teren rezerwatu, położony jest na zachodnim zboczu równiny denudacyjnej, która opada stromo ku wschodowi przechodząc w tarasę zalewową rzeki Bug, powstała wskutek naniesienia przeważnie piaszczystego materiału geologicznego poprzez jego wymywanie ze zbocza. Tak charakterystyczne położenie na stromym zboczu doliny spowodawało powstanie sieci głębokich wąwozów erozyjnych. Obecnie w wąwozach gęsto pokrytych drzewami i roślinnością krzewiastą proces erozji wodnej praktycznie ustał, jednak stromizna ścian wąwozów i znaczny spadek dna każdego z nich pozwalają wyobrazić sobie jak ogromne masy wody były zaangażowane w przemieszczanie takiej ilości materiału geologicznego. Deniwelacje w rezerwacie dochodzą do 50 m. Najniżej położony teren, obejmujący terasę zalewową rzeki Bug nosi ślady występowania na tym obszarze starorzeczy czego dowodem jest staw w częaci środkowej rezerwatu, stanowiący końcową części ramienia zamulonego starorzecza. Obserwuje się jednak powolne zarastanie zbiornika naturalnego czego dowodzi występowanie w nim osoki aloesowatej Stratiotes aloides .
|
| |
|
Gleby, będące elementem środowiska silnie skolerowanym z typem siedliskowym drzewostanu, są w rezerwacie dość zróznicowane pod względem genezy ich powstania. Zdecydowanie przeważają tu gleby brunatne a jedynie w wąskim pasie przybrzeżnym oraz dolnym ramieniu starorzecza występują mady oraz czarne ziemie murszowate. Na glebach brunatnych, utworzonych z piasków gliniastych i gliny spiaszczonej powstały siedliska grądowe lasu świeżego oraz lasu mieszanego świeżego. Na madach ukształtował się łęg wierzbowo-topolowy. Czarne ziemie murszowate wytworzyły się pod łęgiem wiązowo-jesionowym.
|
| |
 Drzewostany rezerwatu są wielopietrowe. Najwyższe pietro tworzy dąb szypułkowy Quercus robur w wieku 100-140 lat, niższe porasta masowo lipa drobnolistna Tili cordata a najniższe grab zwyczjny Carpinus betulus , osika Populus termula i klon zwyczajny Acer platanoides . Jedynie fragmentami w bezpośrednim sąsiedctwie rzeki Bug oraz obrzeża starorzecza porasta olsza czarna Alnus glutinosa z udziałem topoli białej Populus alba i wierzby białej Salix alba . Wiele drzew zwłaszcza lip, sosen dębów i topoli rosnacych na terenie rezerwatu osiąga wymiary drzew pomnikowych Niezmiernie interesująca jest też warstwa roślin zielnych, obfitująca w gatunki chronione i rzadkie. Spośród 162 stwierdzonych tu gatunków roślin naczyniowych występują 4 gatunki, objęte ochrona całkowitą: wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum , orlik pospolity Aquilegia grandifolia , lilia złotogłów Lilium martagon oraz osiem gatunków objętych ochroną częściową, a wśród nich: kruszyna pospolita Frangula alnus , kalina koralowa Viburnum opulus , paprotka zwyczajna Polypodium vulgare , kopytnik pospolity Asarum europaeum , marzanka wonna Asperula odorata , turówka wonna Hierochloe australialis .
|
| |
|
Zróżnicowane środowisko rezerwatu stanowi doskonałe miejsce dla gniazdowania licznej grupy ptaków takich jak: zimorodek ALcedo atthis , dudek Upupa epops , dzięcioł czarny Dryocopus martius , remiz Remiz pendulinus , kwiczoł Turdus pilaris , derkacz Crex crex , łabędź niemy Cygnus olor . Ponadto gniazdują tu gatunki skrajnie zagrożone wyginięciem, których liczebność gwałtownie maleje na skutek nieodwracalnych zmian w środowisku ich bytowania. Należą do nich: perkoz rdzawoszyi Podiceps griesegena , bączek Ixobrychus minutus , krwawodzób Tringa totanus , sieweczka rzeczna Charadrius dubius , rybitwa zwyczajna Sterna hirundo , rybitwa białoczelna Sterna albifrons , kraska Coracias garrulus .
|
| |
| |
|
|
